Στο Ηράκλειο υπάρχει ένα εκτεταμένο δίκτυο χερσαίων συγκοινωνιών το οποίο σε γενικές γραμμές εξυπηρετεί τις ανάγκες κατοίκων και επισκεπτών. Οι χερσαίες συγκοινωνίες πραγματοποιούνται: α) με αστικά λεωφορεία (τοπική συγκοινωνία), εντός των ορίων των Ηρακλείου, Γαζίου και Αλικαρνασσού και β) με υπεραστικά λεωφορεία προς γειτονικους οικισμους, δημους και περιφερειακες ενοτητες. Το δίκτυο εξυπηρέτησης των ΜΜΜ του Ηρακλείου αποτελείται μόνο από λεωφορειακές γραμμές και δεν έχει μέσα σταθερής τροχιάς. Δεν εντοπίζονται υποδομές για γραμμές προτεραιότητας ή διαδρομές express.
Υπεραστική Συγκοινωνία
Τα κύρια δρομολόγια των Υπεραστικών Λεωφορείων από το Ηράκλειο είναι:
Ηράκλειο – Λασίθι (Χερσόνησος – Μάλια – Αγ. Νικόλαος – Ιεράπετρα – Σητεία – Βιάννος – Μονοφάτσι). Αφετηρία: Λιμάνι Ηρακλείου.
Ηράκλειο – Ρέθυμνο – Χανιά
- Ηράκλειο – Ρέθυμνο – Χανιά με Αφετηρία: Λιμάνι Ηρακλείου
- Ηράκλειο- Ανώγεια – Κρουσώνας – Ασίτες – Δαφνές – Ρογδιά, με αφετηρία: Χανιώπορτα
Επιπλέον, πραγματοποιούνται και δρομολόγια εκτός Κρήτης ως εξής:
- Ηράκλειο – Λαμία – Λάρισα – Θεσσαλονίκη
- Ηράκλειο – Κόρινθος – Πάτρα – Μεσολόγγι – Αγρίνιο – Άρτα – Ιωάννινα
Αστική Συγκοινωνία
Εντός πόλης το ΚΤΕΛ Ηρακλείου είναι αρμόδιο για την οργάνωση, την εκτέλεση και την επίβλεψη του συγκοινωνιακού έργου με συναρμόδιο για ζητήματα διαδρομών και χωροθέτησης/ συντήρησης στάσεων το Τμήμα Κυκλοφορίας και Συγκοινωνιών της Τ.Υ. του Δήμου Ηρακλείου.
Το Αστικό ΚΤΕΛ (Αστικά Λεωφορεία με μπλε χρώμα), εξυπηρετεί όλο το πολεοδομικό συγκρότημα του Ηρακλείου (συμπεριλαμβάνει τις περιοχές Γαζίου και Ν. Αλικαρνασσού), τα προάστια, καθώς και τα γύρω χωριά, σε μια ακτίνα 12 χλμ.. Έχει είκοσι αστικές γραμμές, με το πρώτο δρομολόγιο να αναχωρεί στις 6 π.μ. και το τελευταίο στις 11 μ.μ. Τα γεωγραφικά όρια των γραμμών του ΚΤΕΛ διαιρούνται σε δύο ζώνες:
- Στην Α’ ζώνη που περιλαμβάνει την πόλη του Ηρακλείου σε μια ακτίνα από 0 (το κέντρο της πόλης) έως 5 χλμ. και στη Β’ ζώνη που περιλαμβάνει τα προάστια, δηλαδή από τα 5 χλμ. και μετά, πλην κάποιων χωριών.
- Στη Β΄ ζώνη περιλαμβάνονται οι γραμμές: Αμνισσός, Πρασσά, Καλλιθέα, Λινοπεράματα, Γάζι, Γάζι – Καβροχώρι και Κνωσός. Το Αστικό ΚΤΕΛ Ηρακλείου διαθέτει έναν στόλο 56 ειδικά διασκευασμένων αστικού τύπου λεωφορείων, μεταξύ των οποίων τρία είναι τύπου mini-bus και τέσσερα διπλά με φυσούνες.
Οι σταθμοί των οχημάτων βρίσκονται σε δυο (2) σημεία της πόλης (Εφεσου, Χανιοπορτα)
Σημειώνεται ότι κατά τη θερινή περίοδο πυκνώνουν οι διαδρομές που εξυπηρετούν τις περιοχές Αμνισός, Κνωσός, Αεροδρόμιο.
Οι υφιστάμενες γραμμές εξυπηρέτησης καλύπτουν σχετικά ικανοποιητικά τις διάφορες περιοχές με σημαντικά κενά ωστόσο σε επιμέρους περιοχές.
Στον παρακάτω πίνακα παρουσιάζονται οι γραμμές εξυπηρέτησης με τις βασικές στάσεις καθώς και η ακτίνα εξυπηρέτησης τους.
| Αναχωρήσεις Από Α.Τ.Ε.Ι. Προς – ΚΕΝΤΡΟ – ΑΕΡΟΔΡΟΜΙΟ |
| ΑΠΟ Α.Τ.Ε.Ι. ΠΡΟΣ – ΚΕΝΤΡΟ – ΑΕΡΟΔΡΟΜΙΟ: 6:35 – 7:00 – 7:50, ΚΑΙ ΚΑΘΕ 15′ ΕΩΣ 22:50, ΜΕΤΑ 23:10 -23:30 |
| Αναχωρήσεις Από ΑΜΝΙΣΣΟ Προς – ΚΕΝΤΡΟ – ΓΙΟΓΥΡΟ – Α.Τ.Ε.Ι. |
| ΑΠΟ ΑΜΝΙΣΣΟ ΠΡΟΣ – ΚΕΝΤΡΟ – ΓΙΟΦΥΡΟ – Α.Τ.Ε.Ι.: 07:45 ΚΑΙ ΑΝΑ 1 ΩΡΑ (KAΘΕ KAI 45′) – ΕΩΣ 20:45, ΤΕΛΟΣ 21:35 – (ΑΝΑΧΩΡΗΣΗ ΑΠΟ ΤΟ ΤΕΡΜΑ ΑΜΝΙΣΣΟ) |
| Αναχωρήσεις Από ΓΑΖΙ Προς – ΚΕΝΤΡΟ – ΑΕΡΟΔΡΟΜΙΟ |
| ΑΠΟ ΓΑΖΙ ΠΡΟΣ – ΚΕΝΤΡΟ – ΑΕΡΟΔΡΟΜΙΟ: 7:00 – 7:30 (ΚΑΒΡ.) – 08:05 – 09:05 – 10:05 – 11:15 (ΚΑΒΡ.) – 12:05 – 13:15 – 14:15 – 15:15 (ΚΑΒΡ.) – 16:45 – 17:45 – 18:50 (ΚΑΒΡ.) – 20:05 – 21:40 – 22:40. |
| Αναχωρήσεις Από ΑΜΟΥΔΑΡΑ Προς – ΚΕΝΤΡΟ – ΑΕΡΟΔΡΟΜΙΟ |
| ΑΠΟ ΑΜΟΥΔΑΡΑ ΠΡΟΣ – ΚΕΝΤΡΟ – ΑΕΡΟΔΡΟΜΙΟ: 6:50 – 8:20 ΚΑΙ ΑΝΑ 1 ΩΡΑ (KAΘΕ KAI 20′) ΕΩΣ 23:20, ΚΑΙ ΤΕΛΟΣ 23:50 |
| Αναχωρήσεις Από ΑΜΟΥΔΑΡΑ Προς – ΚΕΝΤΡΟ – ΛΙΜΑΝΙ |
| ΑΠΟ ΑΜΟΥΔΑΡΑ ΠΡΟΣ – ΚΕΝΤΡΟ – ΛΙΜΑΝΙ: 7:45 – 8:50 ΚΑΙ ΑΝΑ 1 ΩΡΑ (KAΘΕ KAI 50′) ΕΩΣ 21:50, ΚΑΙ ΤΕΛΟΣ 22:40 |
| Αναχωρήσεις Από ΚΝΩΣΣΟ Προς – ΚΕΝΤΡΟ – ΛΙΜΑΝΙ. |
| ΑΠΟ ΚΝΩΣΣΟ ΠΡΟΣ – ΚΕΝΤΡΟ – ΛΙΜΑΝΙ: 6:20 – 6:40 – 7:25 – 7:45 – 8:25 – 8:45 – 9,10 – 9:25 – 9:45 – 10:25 – 10:45 – 11:25 – 11:45 – 12:25 – 12:45 – 13:25 – 13:45 – 14:25 – 14:45 – 15:25 – 15:45 – 16:10 – 16:25 – 16:45 – 17:25 – 17:45 – 18:25 – 18:45 – 19:25 – 19:45 – 20:05 – 20:45 – 21:25 – 21:45 – 22:25 – 22:55 – 23:25 – (ΑΝΑΧΩΡΗΣΗ ΑΠΟ ΤΟ ΤΕΡΜΑ ΚΝΩΣΣΟ) |
| Αναχωρήσεις Από ΦΟΡΤΕΤΣΑ Προς – ΚΕΝΤΡΟ – ΛΙΜΑΝΙ. |
| ΑΠΟ ΤΕΡΜΑ ΦΟΡΤΕΤΣΑ ΠΡΟΣ – ΚΕΝΤΡΟ – ΛΙΜΑΝΙ: 07:00 – 08:00 – 09:05 – 10:05 – 11:05 – 12:05 – 13:05 – 14:05 – 15:00 – 16:05 – 17:05 – 18:05 – 19:05 – 20:05 – 21:05 – 10:05 – (ΑΝΑΧΩΡΗΣΗ ΑΠΟ ΤΟ ΤΕΡΜΑ ΦΟΡΤΕΤΣΑ) |
| ΑΠΟ ΛΕΩΦΟΡΟ ΚΝΩΣΣΟΥ (ΥΨΟΣ ΒΕΝΖΕΛΙΟΥ) ΠΡΟΣ – ΚΕΝΤΡΟ – ΛΙΜΑΝΙ: 06:22 – 06:42 – 07:03 – ΚΑΙ ΚΑΘΕ 20′ ΕΩΣ ΚΑΙ 22:28 – ΜΕΤΑ 22:57 – 23:27 |
| Αναχωρήσεις Από ΣΚΑΛΑΝΙ Προς – ΚΕΝΤΡΟ – ΛΙΜΑΝΙ. |
| ΑΠΟ ΤΕΡΜΑ ΣΚΑΛΑΝΙ ΠΡΟΣ – ΚΕΝΤΡΟ – ΛΙΜΑΝΙ: 07:30 – 10:40 – 14:45 – 16:35 – 18:40 * – 21:30 * – (ΑΝΑΧΩΡΗΣΗ ΑΠΟ ΤΟ ΤΕΡΜΑ ΣΚΑΛΑΝΙ) – * ΣΤΡΟΦΗ ΚΑΤΩ |
| Αναχωρήσεις Από AΓ. ΣΥΛΛΑ Προς – ΚΕΝΤΡΟ – ΛΙΜΑΝΙ. |
| ΑΠΟ ΤΕΡΜΑ ΑΓ. ΣΥΛΛΑ ΠΡΟΣ – ΚΕΝΤΡΟ – ΛΙΜΑΝΙ: 07:20 – 10:05 – 14:50 – 16:50 – 21:10 (ΑΝΑΧΩΡΗΣΗ ΑΠΟ ΤΟ ΤΕΡΜΑ ΑΓ. ΣΥΛΛΑ) |
Ανεπαρκής κάλυψη της δημόσιας συγκοινωνίας παρατηρείται στις περιοχές Καμίνια, σε μέρος της Θερίσου, στο Περιφερειακό Κέντρο, στον Εσταυρωμένο, στον Άη Γιάννη Χωστό – Στειακού Μετόχι, στην Κορώνη, στον Κάτω Κατσαμπά – Παπά Τίτου Μετόχι, και σε μέρος των Μεσαμπελιών.
Εντοπίζεται μεγάλη συχνότητα δρομολογίων προς Αεροδρόμιο και Λιμάνι, ενώ παρατηρείται ότι το σύνολο των λεωφορειακών γραμμών εξυπηρετούν ακτινικά την πόλη και τις επιμέρους γειτονιές προς το κέντρο. Ενδεικτικά, δεν υπάρχουν περιφερειακές συνδέσεις μεταξύ των περιοχών Καμίνια – Θέρισσος – Μασταμπάς – Κορώνη, Αλικαρνασσός – Άη Γιάννης – Βενιζέλειο, το σύνολο των γειτονιών με ΠΑΓΝΗ- ΙΤΕ- ΕΛΜΕΠΑ, Αμμουδάρα – Γάζι – ΠΑΓΝΗ κ.α.
Επιπλέον, παρατηρείται ότι κομβικές δραστηριότητες όπως το ΙΤΕ, ΠΑΓΝΗ, ΕΛΜΕΠΑ-πρώην ΤΕΙ, και ευρύτερα η ζώνη Αμφιθέα, Εσταυρωμένος, Φοινικιά, ΤΕΙ, Πρώην ΚΑΤΤΕ, και ΒΙΠΕ εξυπηρετούνται μόνο με διαδρομές που συνδέουν το κέντρο με κάποιες εξ αυτών.
Αντίστοιχα προβλήματα εντοπίζονται σε περιοχές όπως η ΒΙ.ΠΕ. Ηρακλείου και το ΒΙΟ.ΠΑ. Μαλάδων που η συχνότητα των δρομολογίων είναι χαμηλή.
Τέλος, σχετικά με τη λειτουργία του συστήματος Δημόσιας Συγκοινωνίας παρατηρείται ότι δεν υπάρχει ενοποιημένο εισιτήριο ως εκ τούτου ο συνδυασμός 2 ή περισσότερων γραμμών έχει διπλάσια ή αντίστοιχα πολλαπλάσια τιμή με αποτέλεσμα να αποφεύγεται εξ’ ολοκλήρου και να προτιμάται το αυτοκίνητο ή η μηχανή.
City Bus
Από τον Ιανουάριο του 2018, λειτουργεί το City Bus, με δύο γραμμές για το κέντρο της πόλης. Η μετακίνηση με το City Bus είναι δωρεάν για κατοίκους και επισκέπτες της πόλης, μετά από σχετική Προγραμματική Σύμβαση που υπέγραψε ο Δήμος Ηρακλείου με το Αστικό ΚΤΕΛ για επιχορήγησή τους.
Για την υποστήριξη της ορθής λειτουργίας των γραμμών αυτών ο Δήμος Ηρακλείου έχει αναπτύξει σε χώρους της δικαιοδοσίας του ή συναφών φορέων που εδράζονται στην πόλη, δύο μεγάλους χώρους στάθμευσης, οι οποίοι λειτουργούν ως χώροι μετεπιβίβασης park & ride εντός της περιοχής του ΟΛΗ και πέριξ του Παγκρητίου Σταδίου. Και οι δύο αυτές περιοχές βρίσκονται εκτός Π. Πόλης Ηρακλείου.
Οι δύο γραμμές πιο συγκεκριμένα είναι:
α) Γραμμή 1 (ΚΟΚΚΙΝΗ) νέα χάραξη με ενσωμάτωση Αλικαρνασσού έχει αφετηρία και τέρμα το Λιμάνι Ηρακλείου και ακολουθεί την εξής διαδρομή: Αφετηρία (εντός του λιμένα Ηρακλείου), Εθνικής Αντιστάσεως, Ικάρου, Πλ. Ελευθερίας, Αβέρωφ, Πλ. Κορνάρου, Κυρ. Λουκάρεως, Αγ. Μηνά, Γιαμαλάκη, Μητσοτάκη, Λ. Νεάρχου, Σεφέρη, Διονυσίου, Αρτεμησίας, Λ. Νεάρχου και επιστροφή στην αφετηρία (εντός του λιμένα Ηρακλείου).
β) Γραμμή 2 (ΜΠΛΕ) έχει αφετηρία και τέρμα στο Παγκρήτιο Στάδιο και ακολουθεί την εξής διαδρομή: Αφετηρία (πέριξ του Παγκρητίου Σταδίου), Σοφ. Βενιζέλου, (Τάλως, Μητέρα), Αρχ. Μακαρίου, Καλοκαιρινού, Αγ. Μηνά, Κυρίλλου Λουκάρεως, Πλ. Κορνάρου, Κυρίλλου Λουκάρεως, Αγ. Μηνά, Γιαμαλάκη, Σοφ. Βενιζέλου (Μουσείο Φυσ. Ιστορίας, Μητέρα, Τάλως), επιστροφή στην αφετηρία (Παγκρήτιο Στάδιο).
Οι δύο νέες γραμμές λειτουργούν καθημερινές από Δευτέρα έως και Παρασκευή και από 7.00 έως 23.00, και Σάββατο από 8.00 έως 23.00 και εκτελούνται δρομολόγια κυκλικά.
Νέο δρομολόγιο με ηλεκτροκίνητο mini bus
Στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Προγράμματος ECOROUTS, ο Δήμος Ηρακλείου έχει παραλάβει ηλεκτρικό λεωφορείο που εκπεμπει μηδενικούς ρύπους, το οποίο θα εξυπηρετεί διαδρομή καθημερινών μετακινήσεων, με στόχο την αποσυμφόρηση του κέντρου της πόλης και τη μείωση των ρύπων και του θορύβου.
Η νέα διαδρομή του Ηλεκτρικού Λεωφορείου – Electric Mini Bus θα ξεκινά από τον νέο χώρο προσωρινής στάθμευσης πλησίον του πάρκου Ερυθραίας στην Κνωσού και θα επιτρέπει στο πρότυπο των δύο υφιστάμενων διαδρομών τη στάθμευση των ιδιωτικών ΙΧ και μηχανών στον χώρο Park & Ride της Ερυθραίας. Από εκεί οι χρήστες του λεωφορείου θα κινούνται προς το κέντρο του Ηρακλείου με το ηλεκτροκίνητο λεωφορείο. Η γραμμή θα εξυπηρετεί τις περιοχές Φορτέτσα, Άη Γιάννης, Αλάτσατα, Μεσαμπελιές, Ατσαλένιο, Άγιος Κωνσταντίνος, Δημοκρατίας.
Στον παρακάτω χάρτη παρουσιάζονται οι γραμμές εξυπηρέτησης των city bus και του ηλεκτρικού λεωφορείου.
ΣΒΑΚ ΔΗΜΟΥ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ 