Η υποδομή για τους πεζούς στην πόλη του Ηρακλείου χαρακτηρίζεται από πολλές ελλείψεις και βασικές προβληματικές. Υπάρχουν ωστόσο σημαντικά τμήματα που έχουν ευνοικές συνθήκες για περπάτημα κυρίως στο κέντρο της πόλης, ενώ προγραμματίζονται πλήθος παρεμβάσεων σε ευρύτερες γειτονιές της πόλης.
Πεζοδρομημένες ζώνες – Περιοχές Carfree
Το οδικό δίκτυο της πόλης περιλαμβάνει μία αρκετά μεγάλη πεζοδρομημένη περιοχή, με πεζοδρομημένες ζώνες στην Παλιά Πόλη Ηρακλείου, περιξ της Πλατείας Ελευθερίας, στο Βαλιδέ Τζαμί κ.α. Σε αυτή την περιοχή συναντάται το μεγαλύτερο μέρος της εμπορικής κίνησης της πόλης αλλά και πολλά εστιατόρια, μπαρ και άλλα καταστήματα εστίασης και αναψυχής. Πεζοδρομημένη περιοχή, χωρίς διέλευση οχημάτων, αποτελεί και μέρος του παραλιακού μετώπου, βόρεια της Λ. Σοφ. Βενιζέλου (Καράβολας). Στο συνολο τους οι πεζοδρομημενες οδοι εκτεινονται σε μηκος περιπου 9χιλιομετρων.
Δείτε παρακάτω το χάρτη με τον εντοπισμό των υποδομών πεζών.
Σε έρευνα που πραγματοποιήθηκε σε κατοίκους του Δήμου Ηρακλείου, ο δεύτερος δημοφιλέστερος τρόπος μετακίνησης ήταν η πεζή μετακίνηση. Επιπλέον, σε ερώτηση που αφορούσε τα σημαντικότερα προβλήματα που αντιμετωπίζουν κατά τη μετακίνηση πεζή, πολλοί ήταν εκείνοι που ανέφεραν την μη ασφαλή μετακίνηση των πεζών.
Σε αντίστοιχη έρευνα προς τους μαθητές σχολείων του Δήμου Ηρακλείου εντοπίστηκε ότι πολλοί μαθητές πηγαίνουν στο σχολείο ή τα φροντιστήρια και τις αθλητικές δραστηριότητες με αυτοκίνητο. και λιγότεροι προτιμούν το περπάτημα.
Το 48% των μαθητών πηγαίνει καθημερνά με τα πόδια στο σχολείο και μόλις το 23% των μαθητών πηγαίνει με τα πόδια σε αθλητικές δραστηριότητες.
Σημειώνεται επίσης, ότι το 40% των μαθητών κάνει βόλτα με τα πόδια λιγότερο από 3 φορές την εβδομάδα.
Πεζοδρομια
Το ελάχιστο πλάτος, σύμφωνα με τη νομοθεσία, για πεζοδρόμια χωρίς αστικό εξοπλισμό είναι 1,50μ., ενώ στην περίπτωση που υπάρχει αστικός εξοπλισμός το απαιτούμενο πλάτος είναι τα 2,10 μ.
Στον Δήμο Ηρακλείου βρέθηκε ότι το μέσο πλάτος πεζοδρομίων του ιεραρχημένου δικτύου (δηλαδή των βασικών δρόμων) είναι 1,332 μ. άρα κάτω των απαραίτητων προδιαγραφών.
Ειδικότερα : Το ιεραρχημένο οδικό δίκτυο, στο οποίο έγινε απογραφή των πεζοδρομίων, αφορά στις εξής κατηγορίες:
• Ελεύθερη/ Ταχεία Λεωφόρος
• Πρωτεύουσα Αρτηρία
• Δευτερεύουσα Αρτηρία
• Συλλεκτήρια Οδός
Δεν έγινε αξιολόγηση των πεζοδρομίων σε τοπικές οδούς γειτονιάς αλλά μόνο στις βασικές αρτηρίες.
Συγκεκριμένα, οι οδοί που ελέγχθηκαν είναι:
Στο ιεραρχημενο δικτυο, σε αρκετές περιπτώσεις, υπήρχαν διακυμάνσεις στο πλάτος των πεζοδρομίων. Για αυτές τις περιπτώσεις, χρησιμοποιήθηκε ένα μέσο πλάτος. Επίσης, υπήρχαν οικοδομικά τετράγωνα όπου σε κάποιο τμήμα υπήρχε πεζοδρόμιο αλλά στο μεγαλύτερο μήκος ή στο σύνολό τους δεν υπήρχε διαμορφωμένο πεζοδρόμιο.
Για το σύνολο των οδών που εξετάστηκαν, προέκυψε πως τα οδικά τμήματα που δεν διαθέτουν καθόλου πεζοδρόμιο αποτελούν το 20,0% του συνολικού δικτύου. Τα πεζοδρόμια με πλάτος μικρότερο του 1,50 μ. καταλαμβάνουν το 48,5%, και τα πεζοδρόμια με πλάτος μεταξύ 1,51-2,00μ. ανέρχονται στο 19,5%, ενώ πλάτος μεγαλύτερο των 2,00 μέτρων καταλαμβάνουν πεζοδρόμια στο 12,0% του συνόλου.
| Πλάτος Πεζοδρομίου | Πλήθος πεζοδρομίων (πλευρά Ο.Τ.) | Ποσοστό (%) |
| Χωρίς πεζοδρόμιο | 249 | 20,0% |
| 0,01-1,00 μ. | 251 | 20,2% |
| 1,01-1,50 μ. | 351 | 28,3% |
| 1,51-2,00 μ. | 242 | 19,5% |
| 2,01-2,50 μ. | 71 | 5,7% |
| > 2,50 μ. | 78 | 6,3% |
| Σύνολο | 1.242 | 100,0% |
Σημειώνεται ότι στο σύνολο των εξετζόμενων πεζοδρομίων (μικρά ή μεγάλα) εντοπίζονται πληθώρα εμποδίων. Ειδικότερα εντοπίζονται:
Δέντρα, κάδοι σκουπιδιών, ιστοί σήμανσης ΚΟΚ, κολώνες & κολωνάκια, περίπτερα, πυροσβεστικοί κρουνοί, καθώς και εμπορεύματα παρόδιων καταστημάτων.
Το κύριο εμπόδιο που εμφανίζεται συχνότερα στα πεζοδρόμια είναι η κατηγορία «κολώνες – κολωνάκια». Πρόκειται, κατά κύριο λόγο, για στύλους (κολώνες) ΔΕΗ – ΟΤΕ και ιστούς φωτισμού και λιγότερο κολωνάκια σε ράμπες ΑΜΕΑ (για αποτροπή στάθμευσης).
Αστικές αποκοπές – Φράγματα πεζών
Η ύπαρξη διαφόρων σημαντικών οδικών αρτηριών με χαρακτηριστική γεωμετρία, διαμόρφωση φιλική προς το αυτοκίνητο και μεγάλους φόρτους στην περιοχή, καθώς και η ύπαρξη των Τειχών της Παλιάς Πόλης και ανοιχτών ρεμάτων, επιφέρουν τον σχηματισμό φραγμάτων στην κίνηση των πεζών και άλλων ευάλωτων χρηστών.
Το μεγαλύτερο φράγμα της περιοχής παρέμβασης αποτελεί ο ΒΟΑΚ (μαζί με τις παράπλευρες οδούς του), καθώς χωρίζει το τμήμα της πόλης του Ηρακλείου από τον υπόλοιπο Δήμο. Εξίσου σημαντικά φράγματα στην περιοχή είναι η Παραλιακή οδός, που διακόπτει την πόλη από το παραλιακό μέτωπο, οι μεγάλες οδικές αρτηρίες (π.χ. μεγάλος δακτύλιος, Λ. Κνωσού, Λ. Καζαντζίδη, Εθν. Αντιστάσεως, Λ. 62 Μαρτύρων, κ.α.), με υπερτοπική σημασία που διασχίζονται δύσκολα, εγκυμονώντας σε ορισμένα σημεία τους μάλιστα αρκετούς κινδύνους για όσους μετακινούνται με ενεργούς τρόπους μετακίνησης (πεζή ή με ποδήλατο).
Επίσης, φυσικά φράγματα αποτελούν ο ποταμός Γιόφυρος και τα ανοιχτά ρέματα που διατρέχουν την πόλη (π.χ. Ξηροπόταμος, Χρυσοπηγή).
Επιπλέον βασικές αποκοπές στην περιοχή αποτελούν και οι εκτάσεις του Αεροδρομίου και της ΒΙΠΕ, καθώς πρόκειται για εκτάσεις εντός της πόλης.
| Αίσθηση ασφάλειας από άποψη εγκληματικότητας | Αριθμός Απαντήσεων | Ποσοστό Απαντήσεων |
| Καθόλου | 102 | 49% |
| Λίγο | 73 | 35% |
| Αρκετά | 28 | 14% |
| Πολύ | 4 | 2% |
| Σύνολο | 207 | 100% |
ΣΒΑΚ ΔΗΜΟΥ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ 